Tanımı :Yaprakları hoş kokulu ,desenli ,parlak renkli demet demet çiçeklere sahiptir.Çok yıllık bir İlkbahar bitkisidir. Gövdesi otsu yapıdadır.Yaprakları alacalı, yuvarlak, tüylümsü yapıdadır.
Çiçek Rengi : Kırmızı, pembe, beyaz, sarı, mor ve turuncu renkli çiçekleri vardır
Sıcaklık En iyi gelişimi 15 derecede gösterir.Kışın aşırı düşük sıcaklıklarda donabilir.Donma riskini azaltmak için sonbahar sonunda bitkilerin gövdelerinin üstü örtülmelidir
Işık Çok çiçek açması için bol aydınlık ortamlara dikilmelidir. Kışın bol ışıklı , yazın ve çiçeklenme döneminde ise P. grandiflorum hafif güneşli , Pelargonum peltatum ve Pelargonium zonale ise bol güneşli yerlerde iyi gelişme göstermektedir.
Toprak Organik maddece zengin toprakları tercih eder. Aşırı azotlu gübreleme çiçeği azaltır, yaprak miktarını artırır.
Sulama : Büyüme ve çiçeklenme dönemlerinde ( pelargonium grandiflorum da mart – eylül ; pelargonium peltatum ve pelargonium zonale de mart –kasım ayları arasında ) bolca sulanmalı, çok sıcak havalarda su püskürtülmelidir. Çiçeklenme bittikten sonra fazla su verilmemeli , saksı toprağı orta derecede nemli hatta biraz kuru tutulmalıdır.
Üretimi: Tohum ve çelik ile yapılır.
Sardunyaların Güney Afrika’da 230 kadar türü doğal olarak yetişmektedir. Mutasyon ve melezleme sonucu çok sayıda kültür formları ortaya çıkmıştır. Genel olarak salon ve balkonlarda saksı ve kaplarda , park ve bahçelerde bordür ve parterlerde yetiştirilir. Çok yıllık otsu veya yarı odunsu çalı şeklinde bitkilerdir. Yaprakları parçalı ve palmat damarlıdır , orta kısımları açık , kenarları koyudur. Çiçekleri yalınkat veya katmerli ve değişik renklerde ( kırmızı , ateş kırmızı , turuncu kırmızı , pembe , beyaz kenarlı ) olan bitkilerdir. Akdeniz Bölgelerinde bütün kış süresince, bahçelerde çok yıllık olarak kullanılmaktadır.400 kadar çeşidi olmasına rağmen başlıca 4 çeşidi vardır.
1) Pelargonium Zonale :(bodur top sardunya.) Bu gruba giren çeşit ve kültür formları dekoratif amaçla, saksı ve bahçe çiçeği olarak en çok yetiştirilen ve kullanılan sardunyalardır. Akdeniz Bölgesin’de bahçelerde ilkbahardan sonbahara kadar sürekli çiçek açar. Genellikle kırmızı , ateş kırmızı , pembe , turuncu kırmızı , beyaz kenarlı değişik renkte , yalınkat ve katmerli çiçekleri bulunan çeşitleri vardır. Bu gruba yaprak ve çiçek şekilleri , büyüklüğü ve renkleri çok değişik olan çok sayıda melez bitki girer.
Mayıs Ağustos ayları arasında açan çiçekleri pembe, beyaz, kırmızı, mor, çizgili yalınkat veya katmerlidir. Sürünücü, ince ve kırılgan dallıdır. Hızlı gelişir. Yüzeysel kök yapar. Çelikle üretimi yapılır.
3) Pelargonium domesticum(Ceylangözü ) Bu gruba giren sardunya bitkileri, bol çiçek açar.Ceylangözünün çiçek açması için sonbaharda 5 hafta üşümesi gerekir.Soğuğa genelde -4 dereceye dayanır.
4) Kokulu Sardunyalar (ITIR ) :Pek çok tür , varyete ve melezleri içine alan sardunya grubu, yapraklarının güzel kokuları ve egzotik şekillerinden dolayı yetiştirilir. Çiçekleri pek gösterişli değildir. Fakat yaprakları gül , tarçın , elma, portakal , ceviz gibi diğer birçok kokuları ihtiva eden 200’ den fazla kültür formu vardır.
Üretim : Pelargoniumlarda en uygun çelik alma zamanı temmuz –eylül ayları arasında olmasına karşın; ocak –şubat aylarında da çelik alınabilir. Çelikler 7,5 cm uzunluğunda olmak üzere , çiçek tomurcuğu taşımayan yan sürgünlerin uclarından alınır. Çelikler fazla uzun değil ise uçtaki son yaprak bırakılır. Aksi takdirde bu yaprak da koparılmak suretiyle uzaklaştırılır. Çelikler birkaç saat kurumaya bırakılır. Alınan çelikler hacim olarak eşit miktarda turba ve kum veya perlit karışımına dikilir. Çelik saksı veya kasalar, kasım başı veya ortasından itibaren serada 10 - 14 0 C’ lik sıcaklıktaki serin, havadar bir yere alınır. Çürümeyi önlemek için fazla su verilmemelidir. Ayrıca ortam sıcaklığının 20 0 C olması halinde çelikler onaltı, yirmi gün içerisinde köklenir. İlk şaşıtma ocak- şubat içerisinde yapılır. Gelişen genç bitkilerde toplu ve kuvvetli büyümeyi sağlamak maksadı ile hafif budama yapılması uygundur.
